Ayrıntılı Fatura Vermeyen Özel Hastaneler: Şeffaflık Nerede?
Özel hastanelerle ilgili bitmek bilmeyen sorunlar listesine bir yenisini
daha eklemek gerekirse, ayrıntılı fatura verilmemesi başı çeken
konulardan biri olurdu.
Hatırlayacak olursanız yıllar önce özellikle gece acillerde usulsüz nöbet
tutan hekimler için “Doktor Başka Kaşa Başka” başlıklı yazımı
paylaşmıştım bugün de bazı özel hastanelerin ısrarla ayrıntılı fatura
vermeme sorununu paylaşacağım. Nerden çıktı demeyin bu sorun bu
günün değil geçmişten günümüze gelen kangren olmuş bir sorundur.
Anlamak için Google “özel hastaneler neden ayrıntılı fatura vermiyor”
yazmanız yeterli olacaktır. Ayrıntılı fatura verilmemesi, sadece bir hasta
memnuniyetsizliği meselesi değil; aynı zamanda sağlık sistemindeki
şeffaflık krizinin bir göstergesidir.
Türkiye’de özel hastanelerin sunduğu hizmet kalitesi, devlet
hastanelerine göre birçok kişi tarafından tercih edilse de, hizmetlerin
ücretlendirilmesi konusunda şeffaflık eksikliği ciddi bir sorun olarak
karşımıza çıkıyor. Bu şeffaflık eksikliği, özellikle ayrıntılı faturaların
verilmemesi üzerinden sıkça gündeme geliyor. Peki, özel hastaneler
neden ayrıntılı fatura vermekten kaçınıyor?
Hukuki ve Yönetmelik Açısından Eksiklikler
Mevcut sağlık mevzuatı, özel hastanelerin hizmet bedellerini açıkça
belirtmesini zorunlu kılıyor. Ancak, uygulamada hastalar çoğunlukla “
özel sağlık bakım hizmet bedeli”, “paket fiyat” veya” genel ücret” adı
altında bir toplam ödeme bilgisiyle karşılaşıyor. Detaylı bir açıklama ise
çoğu zaman yapılmıyor. Yönetmeliklerin uygulanmasında bir denetim
zafiyeti olduğu açık.
Ticari Kaygılar
Birçok özel hastane, sunduğu hizmetlerin maliyet kalemlerini
paylaşmanın rekabet avantajını zedeleyebileceğine inanıyor. Ayrıntılı
faturalar, tahlil, tedavi veya kullanılan ekipman maliyetlerini ortaya
çıkarabilir. Bu durum, diğer hastanelerle kıyaslama yapılmasını
kolaylaştırabilir ve hastaların fiyatları sorgulamasına yol açabilir.
Hasta Hakları Konusunda Bilinç Eksikliği
Hastaların büyük bir kısmı, ayrıntılı fatura talep etme hakkından
habersiz. Oysa “Hasta Hakları Yönetmeliği” çerçevesinde her hasta,
aldığı hizmetin detaylarını öğrenme hakkına sahiptir. Ancak bu talebi
gündeme getiren hasta sayısı oldukça az. Bu bilinç eksikliği, hastanelerin
ayrıntılı fatura vermeme yönündeki tutumunu sürdürmesine yol açıyor.
Ekstra Ücretlendirme Tartışmaları
Ayrıntılı faturaların verilmemesi, hastaların ödediği bedelin hangi
hizmetler için alındığını sorgulamasını zorlaştırıyor. Özellikle, bazı
hizmetler için “fahiş ücretlendirme” iddialarının gündeme gelmemesi
adına hastaneler bu detayı paylaşmaktan kaçınabiliyor. Hastalar
genellikle hizmet alımının ardından “sürpriz ücretler” ile karşılaşabiliyor.
Denetim ve Yaptırım Eksikliği
Sağlık Bakanlığı ve ilgili denetim mekanizmalarının, özel hastanelerin
faturalandırma süreçlerini etkin şekilde kontrol edememesi, bu tür
şeffaflık sorunlarının devam etmesine zemin hazırlıyor.
Çözüm Önerileri
Denetim Mekanizmalarının Güçlendirilmesi
Sağlık Bakanlığı, özel hastanelerin faturalandırma süreçlerini düzenli
olarak denetlemeli ve ihlaller karşısında caydırıcı yaptırımlar
uygulamalıdır. Hatta vatandaş hakkını aramak yerine özel hastanelerde
ayrıntılı fatura vermek mecburidir diye bir yasa çıkmalıdır.
Hasta Hakları Bilincinin Artırılması
Hastalar, hakları konusunda bilgilendirilmeli ve ayrıntılı fatura talep
etmeleri teşvik edilmelidir. Bu konuda kamu spotları ve bilgilendirici
kampanyalar düzenlenebilir.
Şeffaflık ve Standartların Sağlanması
Hizmetlerin fiyatlandırılmasına ilişkin standart bir sistem geliştirilmeli,
hastalara hizmet alımı öncesi detaylı bilgi sunulmalıdır.
Hastane Yönetimlerinin Eğitimi
Özel hastane yöneticileri, şeffaf bir sağlık hizmeti sunmanın uzun vadede
güven inşa ettiğini anlamalıdır.
Sonuç olarak, ayrıntılı fatura vermeme alışkanlığı, yalnızca hastaların
güvenini değil, sağlık sektörünün genel itibarı ve sürdürülebilirliğini de
olumsuz etkiliyor. Daha şeffaf bir sağlık sistemi için hem kamu
otoritelerine hem de bireylere önemli görevler düşüyor. Özel hastaneler,
hastaların yalnızca sağlığını değil, haklarını da korumalıdır.
Gittiğiniz özel hastane fatura vermiyor hatta diretiyorsa anlayın ki sizden
yasal olmayan bir ücret almışlardır. Siz ücretinizi banka kartı veya kredi
kartıyla ödeyerek sliplerinizi de mutlaka saklayın. Hatta gittiğiniz özel
hastane çalışanlarıyla hiç polemiğe girip kendinizi boş yere haklıyken
haksız duruma düşürmeyin.
444 0 189 Alo Maliye Vergi İletişim Merkezi'ni (VİMER) hattını arayarak
hizmet aldığınız hastaneden fatura vermemek için direttiklerine dair
aslanlar gibi ihbarda bulunun sonra ALO 170 Çalışma ve Sosyal
Güvenlik İletişim Merkezi hattını arayarak hastanenin fazla ücret aldığına
dair ihbarda bulunun dilersiniz ALO 184 Sağlık Bakanlığı İletişim
Merkezini de arayarak şikayette bulunabilirsiniz. Siz siz olun haksızlığa
karşı hakkınızı arayın kimsenin sizin şahsınıza karşı yaptığını yanına kar
bırakmayın.
Şahsım olarak isim vermek doğru olmayacaktır. Yıllar önce özel
hastaneye usulsüz aldığı ödemeyi tüm hesaplarına bloke koydurarak
haksız aldığı bedeli faizleri ve masraflarıyla birlikte icra yoluyla geri
almışlığım vardır. Mağdur olan vatandaş hastane ile hiç muhatap
olmadan direkt icra yoluyla şahsi hesabına ödemesini geri almıştı. Bilen
bilir bilmeyen de canlı şahit Google amcamıza sorabilir.
Uzun lafın kısası "Özel Hizmeti sunucularından sağlık hizmeti satınalma
2022, 2023, 2024 yılı sözleşmelerinin 12.5 maddesi gereği
hastadan/hasta yakınından kurum mevzuatına aykırı şekilde ilave ücret
alındığının tespit edilmesi halinde her bir hasta için alınan/fazla alınan
ilave ücret bedelinin 5 (beş) katı tutarında ceza koşulu uygulanır.”
Ancak bir özel hastane örneğin günde 50 kişiden mevzuata aykırı ödeme
aldığını düşünürsek bu kişilerden sadece 2 kişi bilinçli davranıp hakkını
aramak adına şikayet ederse sadece 2 kişi için ceza uygulanıyor diğerleri
fırsatçı hastane yönetimlerinin yanına kar kalıyor. Zaten bu işi adet haline
getiren fırsatçı özel hastanelerde bu cezayı göze alarak bu yolu tercih
ediyor.
Siz bilinçli olup hakkınızı resmi yollardan aramayı bilirseniz hiç kimse sizi
kandıramaz.
Hastanenin tabelasının, sahibinin, ortaklarının, arkasında, yanında,
önünde kim veya kimlerin olduğunun hiç önemi yok siz yeter ki haklı
olun, dik olun ve hakkınızı arayacağınız doğru yolda yürüyün.
Yaşanan sorunları sosyal medyadan yazıp beğeni almakla,
takipçilerinize yaşadığınız durumu göstermekle paylaşım altına yapılan
kuru gürültü laflarla sorunlar hiç bir zaman çözülmemiştir çözülmez.
Günümüzde meydana gelen olumsuzluklara baktığımızda altından başta
denetimsizlikle birlikte hastanelerin ayrıntılı fatura vermeme konusundaki
rahatlığını gözler önüne seriyor.
Unutmayın: Hiç kimse, hakkınız olanı size vermemek veya sizi haksız
ücretlendirmek gibi bir lükse sahip değildir. Özel hastaneler dahil tüm
sağlık kuruluşları, vatandaşın şeffaf ve adil hizmet alma hakkına saygı
göstermek zorundadır.
İşini hakkıyla yapan özel hastanelere asla bir sözüm yok fakat iğne deliği
gibi bir boşluk bulup bunu fırsatçılığa çevirenlere sözüm çok.
Kalın Sağlıcakla,